Γιούγκερμαν του Μ. Καραγάτση

Ένας άνθρωπος που γράφει βιβλία, ξεχωρίζει απ’ τον άλλο κόσμο. Αυτή ήταν η γνώμη αυτουνού, του Γιούγκερμαν, που δεν διάβαζε ποτέ του τίποτα.

Σε αυτή την φράση του Καραγάτση, έρχομαι εγώ να προσθέσω: Ένας άνθρωπος που δεν έχει διαβάσει τον Γιούγκερμαν, δεν έχει μάθει τον κόσμο. Αυτή είναι η γνώμη εμού, της Ιωάννας, που δεν ξέρει ούτε τον κόσμο ούτε να διαβάζει.

Ο Βασίλης Κάρλοβιτς Γιούγκερμαν, γόνος πλούσιας φινλανδικής οικογένειας και κάτοχος υψηλής θέσης στα ρωσικά στρατεύματα, αναγκάζεται λόγω της Ρωσικής επανάστασης να φύγει κακήν κακώς και να έρθει στην Ελλάδα. Από την πρώτη κιόλας στιγμή που θα πατήσει το πόδι του στη χώρα του ήλιου, το μυαλό του θα είναι στο ποτό και στον ποδόγυρο. Η μοίρα όμως έχει άλλα σχέδια για εκείνον. Η τριβή με τους Ρωμιούς και το χάδι της θάλασσας θα αρχίσουν να τον αλλάζουν. Ο Γιούγκερμαν, από ένα έκφυλο ον, υποχείριο των σωματικών και ψυχολογικών του πόθων, θα γίνει ένας έντιμος άνδρας με σταθερή δουλειά και αναγεννημένα όνειρα. Πάνω σε αυτή την αλλαγή, θα γνωρίσει απ την αρχή τον έρωτα, την φιλία και την δύναμη της θέλησης. Όμως, παρόλη την εσωτερική του βελτίωση, η ζωή θα του φερθεί άδικα. Θα του στερήσει ότι αυτός πόθησε περισσότερο, δίνοντας του το τελευταίο και πιο σημαντικό μάθημα αυτογνωσίας.

Το δίτομο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση είναι ένας πομπώδης χείμαρρος λέξεων και εικόνων. Η αναδρομή των παιδικών χρόνων στην Φιλανδία, οι περιπέτειες στη Ρωσική γη, η ζωηρή περιγραφή του Πειραιώτικου κόσμου, όλα αυτά συνθέτουν ένα ευφάνταστο λογοτεχνικό περιβάλλον. Έπειτα, οι χαρακτήρες, λαξευμένοι αριστοτεχνικά και με μαεστρία, μοίαζουν ολοζώντανοι μέσα στο πέρας των σελίδων. Ο Καραγάτση έχει προικίσει κάθε ήρωα του, ακόμα και τον πιο μικρό, με χαρίσματα και πάθη ανθρώπινα. Σαφέστατο παράδειγμα αυτής της προίκας είναι η συμπάθεια που προκαλεί ο πρωταγωνιστής Γιούγκερμαν ακόμα και στα μεγαλύτερα παραστρατήματα του. Είναι άνθρωπος και του το συγχωρείς, κλαις μαζί του, ακόμα και αν εκείνος δεν δακρύζει και στο τέλος ταξιδεύεις πλάι του για να βρεις και εσύ την λύτρωση.

Τελειώνοντας, αν πρέπει να πω κάτι για αυτό το βιβλίο, είναι ότι βρίσκεται στην λίστα των αγαπημένων μου! Ο Καραγάτσης κατέλαβε μια θέση στην καρδιά μου από τότε που διάβασα για πρώτη φορά το 10, τώρα όμως, με τον Γιούγκερμαν να ξεκουράζεται στη βιβλιοθήκη μου και τον Λιάπκιν να είναι βρίσκεται ακουμπισμένος στο κομοδίνο μου, μπορώ να ομολογήσω με σιγουριά πως είναι ο αγαπημένος μου συγγραφέας. Η γραφή του, ο τρόπος του να ξεδιπλώνει τον χαρακτήρα πίσω από τον ήρωα, τα τοπία που γίνονται ένα με τους ανθρώπους, είναι μοναδικά γνωρίσματα του έργου του. Τόσο μοναδικά που μπορείς να του συγχωρήσεις την ιδιοτροπία πίσω από το ταλέντο του, αλλά είπαμε, δεν θα μιλήσουμε για αυτό σήμερα…

Καλό σας απόγευμα και καλή εβδομάδα!