«Xenia»: Ένα teenage movie αλά ελληνικά!

Αρκετά χρόνια πριν,ένα κυριακάτικο απόγευμα,βαρετό και νωχελικό όπως αρμόζει σε κάθε κυριακάτικο απόγευμα,και όντας παιδούλα ακόμα,παρκολούθησα εντελώς τυχαία στην τηλεόραση την ταινία του Πάνου Χ.Κούτρα «Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά».Και είχα εκστασιαστεί.Στο λύκειο πια,σε ένα θερινό σινεμά κάπου στην Κρήτη,παρακολούθησα εν γνώσει μου πλέον την νέα,τότε,ταινία του ίδιου,τη «Στρέλλα».Και εκστασιάστηκα ξανά.Και τα χρόνια πάλι πέρασαν και βγήκε το «Xenia» και όλο έλεγα θα το δω σήμερα,και άστο για αύριο,δες επί 6η φορά το «Annie Hall» να περάσει η ώρα…Η οριστική απόφαση να δω επιτέλους την ταινία,που μάλιστα έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο 67ο Φεστιβάλ Καννών, στο τμήμα «Ενα Κάποιο Βλέμμα»,βραβεύτηκε από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και έχει σοβαρές πιθανότητες να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στα Όσκαρ,πάρθηκε επιτέλους χθες.Και κάπως έτσι εκστασιάστηκα και χθες,με αιτία τον Κούτρα για ακόμα μια φορά.

Αφήνοντας πίσω τις αυτοαναφορές,επικεντρώνομαι αμέσως στην ταινία.Η πλοκή της φαινομενικά απλή,εξηγείται-μα μόνο για αρχή-μέσα σε μερικές σειρές:Μετά τον θάνατο της μητέρας τους,δυο νεαρά αδέρφια αλβανικής καταγωγής,ο Ντάνυ και ο Οδυσσέας,ξεκινούν ένα ταξίδι με προορισμό την Θεσσαλονίκη.Στόχος τους;Να βρουν τον «Ακατανόμαστο»,τον πατέρα τους,ο οποίος τους εγκατέλειψε χρόνια πριν και να αποκτήσουν,έτσι,την ελληνική ιθαγένεια.Παράλληλα,ο ταλαντούχος Οδυσσέας προσπαθεί να εξασφαλίσει τη θέση του σε τραγουδιστικό σόου ταλέντων,εκπληρώνοντας το όνειρο του ίδιου,του Ντάνυ και της μητέρας τους.Ωστόσο το «Xenia» δεν είναι μια ταινία που περιορίζεται σε μια επιφανειακή παρουσίαση ηρώων με ένα τραγικό οικογενειακό backstory που επιμένει στο μελόδραμα και τις στομφώδεις συναισθηματικές εκρήξεις των πρωταγωνιστών της.Η δημιουργία του Κούτρα ξεπερνά αυτά τα όρια και,τελικώς,καταλήγει να συνδυάσει το είδος του δράματος και της κομεντί,με πληθώρα αστείων και σουρεαλιστικών,ακόμα,καταστάσεων (δεν είναι εύκολη υπόθεση να ξεχάσεις ένα υπερμέγεθες λούτρινο κουνέλι που μιλά)και καταφέρνει να αποτελέσει ένα συγκινητικό teenage movie,μια τρυφερή,στον πυρήνα της,ιστορία ενηλικίωσης.

Ας επικεντρωθώ,όμως,περισσότερο στους πρωταγωνιστές μας,αυτά τα δύο αδέρφια,τα τόσο διαφορετικά στην επιφάνεια,αλλά που ενωμένα κάνουν θαύματα,αποτελώντας μια,παράδοξα καλή και λειτουργική ομάδα.Με συνοδοιπόρο τα νοσταλγικά τραγούδια της Patty Pravo σε όλες τους τις περιπέτειες κατά τη διάρκεια του δύσκολου ταξιδιού τους,τόσο ο 18χρονος με την εξαιρετική φωνή Οδυσσέας,που δεν θέλει να τον φωνάζουν Όντυ,όσο και ο 16χρονος γλυκατζής και ομοφυλόφιλος Ντάνυ,προσπαθούν να βρουν,εκτός των άλλων,τους ίδιους τους εαυτούς τους.Παρότι μόνο ο μεγαλύτερος λέγεται Οδυσσέας,και οι δύο ήρωές μας βιώνουν την προσωπική τους οδύσσεια,με ένα μόνο εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο «Xenia»,ξεχασμένο κάπου ανάμεσα σε Λάρισα και Θεσσαλονίκη,σαν άλλη Ωγυγία,να αποτελεί ίσως το μοναδικό μέρος που οι δυο τους αισθάνθηκαν ποτέ καλοδεχούμενοι.

Αφορμώμενη από αυτό το τελευταίο,θα ήταν άδικο να μην αναφερθώ στα κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα που θέλει να περάσει μέσω της ταινίας του ο Κούτρας.Αυτά,για αρχή,σχετίζονται με τους ομοφυλόφιλους και το γεγονός πως ακόμα οι περισσότεροι σε αυτή τη χώρα κρατούν απέναντί τους μια στάση τελείως αντίθετη από αυτό που θα λέγαμε στάση αποδοχής ή,έστω,ανοχής.Σημαντικό ζήτημα που τίθεται στην ταινία,επίσης,είναι και αυτό των μεταναστών,καθώς γίνεται λόγος στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν,ακόμα και όσοι είναι δεύτερης-και παραπάνω-γενιάς στην απόκτηση ιθαγένειας,όπως και το ότι νιώθουν ξένοι και ανεπιθύμητοι,ακόμα και στην χώρα που γεννήθηκαν.Ο σκηνοθέτης παρουσιάζει μια Ελλάδα,τόσο των μεγαλουπόλεων,όσο και της επαρχίας,όπου κυριαρχεί ο ρατσισμός και ο φόβος για το ο,τιδήποτε το διαφορετικό,είτε αυτό έχει να κάνει με ομοφυλόφιλους,είτε με μετανάστες.Το ζήτημα των νεοφασιστικών αντιλήψεων και κινημάτων,που έχει λάβει πλέον ακραίες εκτάσεις στην χώρα,παρουσιάζεται πολλές φορές ωμά από τον σκηνοθέτη,που δεν φοβάται να δείξει την αλήθεια στην μεγάλη οθόνη.

Για να ευθυμήσω κάπως το κλίμα,θα το γυρίσω,για τέλος,πάλι στην αυτοαναφορά…Πριν περίπου ένα χρόνο,διάβασα στο –λατρεμένο- περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ ένα αφιέρωμα στο «Xenia» με αφορμή την κυκλοφορία του στις ελληνικές αίθουσες.Ο –λατρεμένος- Ορέστης Ανδρεαδάκης σημείωνε χαρακτηριστικά πως,με την ολοκλήρωση της προβολής,το πρώτο πράγμα που του ήρθε στο μυαλό,ήταν να χορέψει!Και για να πω την αλήθεια μου,κάτι τέτοιο δεν μου φαίνεται διόλου περίεργο,καθώς ο Κούτρας δημιουργεί μια πραγματικά feel good ταινία που σε αφήνει,τελικώς,με μια γεύση αισιοδοξίας.Για αυτό θα σας προέτρεπα να μην αφήσετε το «Xenia» στη λίστα με τις ταινίες που κάποτε θα θέλατε να δείτε,αλλά να δώσετε μια ευκαιρία στον Ντάνυ,το κουνέλι του,τον Οδυσσέα και τους άλλους ήρωες και να αφεθείτε στους ξέφρενους ρυθμούς του Κούτρα!

Καλές προβολές!